Polityka prawa

W trakcie realizacji projektu i przeprowadzonych badań zrealizowano zakładane cele. Pierwszy z nich dotyczył uporządkowania wiedzy i stworzenia podstaw dla dalszej pogłębionej dyskusji na temat polityki prawa, oraz dokonania ustaleń, w zakresie charakterystycznych dla polityki prawa kwestii, w których rozstrzygają się opcje możliwych jej modeli. W części wprowadzającej opracowania przygotowanej przez Tadeusza Biernata i Marka Zirk-Sadowskiego dokonano ustaleń z zakresu teorii i filozofii prawa oraz teorii polityki i teorii władzy determinujących możliwość konstrukcji modeli polityki prawa. Przedstawiono propozycje uporządkowania aparatury pojęciowej, sposobu badania relacji polityki i prawa.W części drugiej opracowania zostały zaprezentowane, przy wykorzystaniu wypracowanych założeń teoretycznych, szczegółowych propozycje budowy modeli do polityki prawa wraz z możliwością ich zastosowania w konkretnych obszarach.

Krzysztof Pałecki opracował model polityki prawa w odniesieniu do nowych obszarów legislacji. W tym opracowaniu przedstawiona jest zależność między aksjologicznie zdeterminowanymi celami a dyrektywami prowadzącymi do uzgodnienia przekonań aksjologicznych i kognitywnych prawodawcy i adresatów regulacji.
Tadeusz Biernat przedstawił model polityki tworzenia prawa. Model określany jako „inkluzywny” jest budowany na założeniu syntezy ukierunkowanych działań politycznych (policy) w określonych dziedzinach i decyzji prawotwórczych w tym obszarze. Synteza jest oparta na dokonującym się równolegle usprawiedliwieniu i uzasadnieniu podejmowanych działań i opartej na tym koordynacji dyskursu politycznego i prawnego – dyskursu prowadzonego w języku polityki i prawa. Znaczenie tak charakteryzowanego modelu polega na możliwości jego wykorzystania przy podejmowaniu trudnych tematów legislacji, zjawiska charakterystycznego dla systemów w okresie transformacji.
Lech Morawski w szczegółowy sposób przedstawił model polityki stosowania prawa. Wychodząc od doktrynalnej charakterystyki stosowania prawa przez sądy, doktryny wstrzemięźliwości sędziowskiej i sędziowskiego aktywizmu przedstawia argumentację na rzecz politycznego zaangażowania sądów w procesie stosowania prawa. Posługując się pojęciem polityki partykularnej i konstytucyjnej wskazuje na obowiązek i wytycza granice zaangażowania.
Krzysztof Płeszka przedstawia model komunikacyjnego ujęcia polityki prawa - jego możliwości i ograniczenia. Przedstawiony model koncentruje się na charakterystyce i warunkach prowadzenia dyskursu prawnego. Styl prowadzonego dyskursu i określenie jego stopnia jest podstawą wyznaczającą ramy polityki prawa.
W odniesieniu do poszczególnych dziedzin prawa, przedstawione zostały przez Janinę Czapską propozycje analizy dyskursu publicznego w kreowaniu polityki kryminalnej. Marek Zirk – Sadowski opracował zagadnienia polityki fiskalnej.
Dodatkowo Marek Zirk – Sadowski przedstawił analizę dotyczącą miejsca polityki prawa we współczesnej postmodernistycznej jurysprudencji.
Materiał badawczy będzie opublikowany w języku angielskim.
Niezależnym opracowaniem, dołączonym do wyników projektu badawczego, jest przygotowana przez Tadeusza Biernata analiza programów studiów prawniczych w Polsce i ich charakterystyka w kontekście zachodzących zmian. /Publikacja odrębna w języku Polskim/.

Projekt finansowany przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji
( 1 H02A 040 28) realizowany w okresie: 03. 06. 2005 – 02. 10. 2007